غربالگری نوزادان
1398/03/01
خواندن
5
دقیقه
غربالگری نوزادان برای تشخیص زودهنگام بیماریهای مادرزادی بسیار خطرناک مورد استفاده قرار میگیرد. اگر این بیماریها به موقع تشخیص داده نشوند، ممکن است باعث بروز عقبماندگی ذهنی، کند شدن رشد جسمی و حتی مرگ شوند.
زمان غربالگری
غربالگری باید پیش از مرخص شدن نوزاد از بیمارستان و یا طی پنج روز اول پس از تولد انجام شوند.
تايج چگونه تفسير ميشوند؟
اگر نتيجة آزمايش غير طبيعي باشد اين بدان معني نيست كه نوزاد حتماً بيمار است بلكه مفهوم آن چنين است كه بايد تستهاي تكميلي روي خون نوزاد انجام شود و همچنين مورد مشاورة پزشك متخصص اطفال قرار گيرد و آنگاه در صورت تأييد بيماري، درمان به سرعت آغاز گردد. روش درمان به نوع بيماري بستگي دارد و شامل رژيمهاي غذايي مخصوص و دارو است.
چه بيماريهايي مورد غربالگري قرار ميگيرند؟
تــركــيـب بيماريهاي مــوجــود در طرحهاي غربــالگــري نوزادان در نواحــي مــختلف جهان متـفــاوت اسـت. طـرح پيشنهادي در حال حاضر شامل شش بيماري است:
1) كـمكـاري مـادرزادي تيروئيد: اين بيماري باعث كاهش سطح هورمونهاي غدة تيروئيد و در نتيجه بروز عقبماندگي جسمي و ذهني شديد ميشود. تشخيص به موقع و درمان دارويي مانع از بروز هر مشكلي شده و نوزاد به رشد طبيعي خود ادامه خواهد داد.
2) فنيلكتونوري: فنيل آلانــيـن يــكي از اسيدهاي آمينـة مهم و ضروري بـدن است. نــقــص ژنــتـيـكي آنزيمهايي كه بــاعث مصرف فنـيل آلانـين در چرخة سوخت و ساز بدن ميشوند، باعث افزايش سطح آن در بدن و ظهور آن در ادرار ميگردد. در صورت عدم درمان، سطح بالاي فنيل آلانين به بافت مغز آسيب ميرساند و عقبماندگي ذهني بروز ميكند. تشخيص زودهنگام و درمان با رژيمهاي غذايي خاص سبب رشد طبيعي كودك ميشود.
3) افزايش گالاكتوز (گالاكتوزمي): كودكان مبتلاء به اين بيماري به دليل نقص ژنتيكي در توليد برخي آنزيمها قادر به استفاده از قند موجود در شير (گالاكتوز) نخواهند بود. به همين دليل گالاكتوز خون بالا رفته و ميتواند سبب بروز آب مرواريد و آسيب شديد كبدي و مغزي گردد. اولين علامت بروز آن استفراغهاي طولاني و شديد است و در صورت عدم درمان، عوارض بسيار خطرناكي به دنبال دارد.
4) بزرگي و پركاري مادرزادي غدة فوق كليوي: در اين بيماري بدن قادر به ساختن هورمون كورتيزول نبوده و اين نقيصه باعث بروز عقبماندگي جسمي و ذهني و همچنين بروز صفات پسرانه در دختربچهها ميشود. تشخيص و درمان به موقع بيماري از بروز عوارض مزبور پيشگيري ميكند.
5) بيماري شربت افرا (ام اس یو دی): علت بروز اين بيماري وجود اختلال مادرزادي در جذب و استفاده از چند نوع اسيد آمينه است. در نتيجه سطح اين اسيدهاي آمينه در خون افزايش يافته و بويي شبيه بوي شكر سوخته و يا شيرة درخت افرا به مايعات بدن از جمله ادرار ميدهد. تجمع اسيدهاي آمينة مزبور به عقبماندگي ذهني شديد و حتي مرگ منجر ميشود.
6) كمبود آنزيم G6PD (بيماري فاويسم): در اين بيماري يكي از آنزيمهاي مهم گلبولهاي قرمز خون كاهش يافته و در نتيجه سبب از بين رفتن گلبولهاي قرمز پس از مصرف مواد اكسيدان نظير برخي داروها و باقلا ميشود. بيمار سريعاً دچار كمخوني شديد همراه شوك، سستي و بيحالي ميگردد و نيز اين بيماري در نوزادان ميتواند دورة زردي را طولاني كند.
مطالب فوق توسط پزشکان و گروه علمی همراه سلامت بررسی و تایید شده است . همراه سلامت سامانه مراقبت شخصی برای تمام مردم ایران می باشد .
شما میتوانید با مراجعه به وبسایت "از متخصص بپرس" پرسش های خود را مطرح کنید یا نظریات و تجربیات خود را در اختیار دیگران بگذارید .
همراه سلامت, همکار سلامت, بهترین پزشکان, پزشک آنلاین, تله مدیسین, بهترین پزشک, نوازدان, غربالگری نوزادان